Ný aðferð til að meta geðheilsu barna og unglinga

Rannsakendur við Háskólann í Szeged í Ungverjalandi hafa þróað nýtt mælitæki til að meta geðheilsu barna og unglinga á aldrinum 3-18 ára. Mælitækið, sem kallast Mental Health Status Questionnaire – Parental version (MHSQ-P), byggir á því að foreldrar svari spurningum um einkenni hjá börnum sínum. Niðurstöðurnar gefa til kynna þrjá flokka geðheilsu: heilbrigt, viðkvæmt og í hættu.

Markmið rannsóknarinnar var að þróa skimunartæki sem kennarar og aðrir fagaðilar geta notað til að fylgjast með geðheilsu nemenda og grípa snemma inn í ef vandamál koma upp. Rannsakendurnir telja að slíkt mælitæki geti nýst vel í skólastarfi til að bæta geðheilbrigðisþjónustu við börn og unglinga.

Helstu niðurstöður rannsóknarinnar eru:

     

      • MHSQ-P mælitækið virðist gefa áreiðanlegar niðurstöður um geðheilsu barna og unglinga, samkvæmt samanburði við aðrar viðurkenndar mælingar.

      • 68,4% barnanna í rannsókninni flokkuðust með heilbrigða geðheilsu, 14,2% viðkvæm og 14,2% í hættu.

      • Ekki var marktækur munur á geðheilsuflokkun eftir kyni eða aldri.

      • Börn sem flokkuðust í hættu samkvæmt MHSQ-P skoruðu marktækt lægra á mælingum á vellíðan og félagslegum stuðningi.

      • Þau börn sem flokkuðust í hættu voru einnig líklegri til að sýna merki um vandamál tengd netnotkun.

    Rannsakendurnir telja að MHSQ-P geti nýst vel til að greina snemma innhverf vandamál hjá börnum, sem oft eru vangreind. Mælitækið getur gefið kennurum og öðru fagfólki mikilvægar upplýsingar um geðheilsu nemenda og þörf fyrir inngrip.

    „Við teljum að MHSQ-P geti verið gagnlegt verkfæri fyrir kennara til að fylgjast með geðheilsu nemenda sinna. Það getur hjálpað þeim að greina snemma börn sem þurfa frekari stuðning eða aðstoð fagaðila,“ segir Dr. László Lippai, einn höfunda rannsóknarinnar.

    Þó benda rannsakendurnir á ákveðnar takmarkanir við notkun mælitækisins. Það byggir eingöngu á mati foreldra, sem getur verið ónákvæmt í sumum tilfellum. Einnig er úrtakið í rannsókninni ekki dæmigert fyrir alla foreldra og börn. Því þarf að gera frekari rannsóknir til að staðfesta áreiðanleika mælitækisins.

    Engu að síður telja rannsakendurnir að MHSQ-P geti verið mikilvægt framlag til geðheilbrigðisþjónustu í skólum. Það geti hjálpað kennurum að fylgjast betur með líðan nemenda og bregðast fyrr við ef vandamál koma upp.

    „Þetta mælitæki getur verið mikilvægur liður í heildstæðri nálgun skóla að geðheilbrigðismálum nemenda. Það getur stutt við snemmtæka íhlutun og aukið líkur á að börn fái viðeigandi aðstoð,“ segir Dr. Klára Tarko, annar höfundur rannsóknarinnar.

    Niðurstöður rannsóknarinnar voru birtar nýlega í tímaritinu Cogent Education.

    Tilvitnun í greinina: „The importance of the mental status categories created by the MHSQ-P for mental health promotion lies in the fact that they provide a meaningful categorisation of the risk of internalising psychological problems in childhood and adolescence. This is underlined by the fact that our results along the mental status categories also show significant differences in the psychological quality of life of the children included in the study.“ (Lippai et al., 2024)